«Ο Πόντος εσταυρώθη. Τετέλεσται.»

"Εφέτος άνοιξιν δεν έχομεν, το παν απ’ άκρου εις άκρον πενθεί,

διότι ο Πόντος απέθανεν. Ο Πόντος εσταυρώθη.

Τετέλεσται. Ηλί, ηλί λαμά σαβαχθανί.

Ποίος ο θρηνούμενος νεκρός;"

Λεωνίδας Ιασονίδης, 24 Απριλίου 1922.

Επειδή, το πιο ισχυρό δίκαιο, είναι το δίκαιο των «τετελεσμένων γεγονότων», στις 19 Μαΐου του 1919 ο Μουσταφά Κεμάλ, αποβιβάστηκε στη Σαμψούντα με σκοπό τον ξεσηκωμό των Τούρκων εναντίον των Ελλήνων. Με συνεργάτη τον Τοπάλ Οσμάν, έναν πρώην λοχία του Οθωμανικού στρατού, ο Κεμάλ έκανε πράξη το σχέδιο των Νεότουρκων για την οριστική εξόντωση των Χριστιανών και ειδικά των Ελλήνων από τη γη του Πόντου.

Οι μέθοδοι που χρησιμοποιήθηκαν, ήταν η εκτόπιση, η εξάντληση από έκθεση σε κακουχίες, τα βασανιστήρια, η πείνα, η δίψα, οι πορείες θανάτου, και οι εν ψυχρώ δολοφονίες ή εκτελέσεις. Ο αριθμός των θυμάτων υπολογίζεται σε 353.000.

Ο Μουσταφά Κεμάλ το 1919,

την εποχή που φτάνει στην Σαμψούντα.

Ο Τοπάλ έμεινε στην ιστορία ως «ο σφαγέας των Ποντίων» ή «η ύαινα του Πόντου».

Τοπάλ στα τουρκικά σημαίνει κουτσός. Ο Τοπάλ Οσμάν, Λαζός στην καταγωγή, ήταν αρχικά βαρκάρης και περιθωριακό στοιχείο της τοπικής κοινωνίας της Κερασούντας. Κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων τραυματίστηκε και έμεινε κουτσός.

«Δικαστήρια Ανεξαρτησίας»

Το 1921 συστήνονται τα «Δικαστήρια Ανεξαρτησίας» (Ιστικλάλ Μαχκεμεζί), τα οποία εγκαταστάθηκαν στην Αμάσεια για να δικάσουν τους εχθρούς της ανεξαρτησίας!

Στον «Εθνικόν Όρκον» (μισάκι-μιλί) των Τούρκων, η λέξη

«Ανεξαρτησία» είναι σε κάθε γραμμή του. Η «Ανεξαρτησία»

ήταν η κολυμβήθρα του Σιλωάμ για όλα τα εγκλήματα.

Πρόεδρος των δικαστηρίων, ένας δικηγόρος της οργής και κατόπιν βουλευτής, ο Ζατέ Εμίν. Η αναρρίχησή του στα υψηλά αξιώματα της Δικαιοσύνης ήταν ταχύτατη. Ήταν επιφανές μέλος της εγκληματικής σπείρας της Αμισού. Η διαδικασία την οποία ακολουθούσε ήταν γελοία. Εκφωνούσε τα ονόματα των κατηγορουμένων και απλός σημείωνε δίπλα την καταδίκη, η οποία, κατά 90%, ήταν θάνατος δι’ απαγχονισμού (Σάλπεν ιτάμ).

Οι κατηγορούμενοι οι οποίοι εξυβρίζονταν και χλευάζονταν από το δικαστήριο και το όχλο δεν είχαν το δικαίωμα υπεράσπισης, ούτε και να μιλήσουν.

Το σκεπτικόν των αποφάσεων ήταν στερεότυπο για όλους, και μόνον τα ονόματα άλλαζαν:

«Επειδή οι αναφερόμενοι, απεδείχθη ότι εσκόπουν και ενήργουν να ιδρύσωσι Δημοκρατίαν του Πόντου, αποσπώντες μέγα μέρος του Οθωμανικού Κράτους, από Τραπεζούντος μέχρι Ζαγκουλντάκ και μέχρι Σεβαστείας προς το εσωτερικόν, καταδικάζονται οι ... [έγραφε τα ονόματά τους] εις τον δι’ αγχόνης θάνατον και αι περιουσίαι των θα δημευθώσι... Πρόεδρος Κεβατζέ Ζατέ Εμίν Μπέης».

«Τάγματα Εργασίας»

Οι μη μουσουλμανικοί πληθυσμοί, θεωρούνταν υπεύθυνοι για την ήτα στους Βαλκανικούς Πολέμους και κατάρρευση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Επειδή για τους Νεότουρκους οι μη μουσουλμάνοι δεν θεωρούνταν «πολίτες», αλλά «εσωτερικοί εχθροί», δεν κλήθηκαν να υπηρετήσουν στις μάχιμες μονάδες. Αντί αυτού, υπηρέτησαν σε μονάδες των μετόπισθεν, που ονομάσθηκαν «Amele Taburlari» (Τάγματα Εργασίας). Ήταν στρατιωτικές μονάδες που δεν διέθεταν οπλισμό και παρείχαν υπηρεσίες και υποστήριξη διοικητικής μέριμνας στις μάχιμες μονάδες.

Στην πραγματικότητα ήταν «Τάγματα Θανάτου». Εργάζονταν σαν σκλάβοι στα κάτεργα, στις διανοίξεις δρόμων, κατασκευές γεφυρών, καναλιών, διωρύγων, σιδηροδρομικών γραμμών, στο σπάσιμο πέτρας στα λατομεία, κτλ., κάτω από απάνθρωπες συνθήκες εργασίας και διαβίωσης.

Τελικός σκοπός ήταν, η βιολογική εξόντωση από τις κακουχίες και ασθένειες.

«Πορείες Θανάτου»

Αυτοί που έμειναν πίσω, γέροντες και γυναικόπαιδα (αφού οι άνδρες ήταν είτε στα τάγματα εργασίας είτε ένοπλοι στα βουνά ή εκτελέστηκαν) διατάχθηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους με τη βία, παίρνοντας μαζί τους ελάχιστα πράγματα. Πολλοί πίστευαν ότι θα ξαναγυρίσουν . Στην πραγματικότητα, όμως, δεν είχαν προορισμό ούτε και επιστροφη. Ο στόχος ήταν η εξόντωση. Ατελείοτες πορείες, χωρίς στάσεις, σε άγονα μέρη, μακριά από κατοικημένες περιοχές, χωρίς νερό και φαγητό, το χειμώνα. Πείνα, εξευτελισμός, βιοπραγίες, βιασμοί, εξανδραποδισμοί. Άλλοι πέθαιναν από το κρύο και την πείνα, άλλοι από το ξύλο και τις κακουχίες.

«Δεν Ξεχνάμε»

Δεν ξεχνάμε, δεν λησμονάμε τα αιματοβαμμένα χώματα του Πόντου, τα ποτισμένα από τον ίδρωτα των παππούδων μας, και το δάκρυ των γιαγιάδων μας. Ιερή κληρονομιά η μεταλαμπάδευση της τραγικής αλήθειας. Όχι για να μισούμε τους Τούρκους, αλλά για να θυμόμαστε και να μαθαίνουμε από το παρελθόν. Γιατί δυστυχώς η ιστορία επαναλαμβάνεται.