Τα βέτο και η λύση του Κυπριακού

Πριν από τις προεδρικές εκλογές ο Ν. Αναστασιάδης και τα δύο μεγαλύτερα κόμματα θεωρούσαν ότι το μόνο θέμα που έμενε προς συζήτηση στο Κυπριακό ήταν οι εγγυήσεις και τα στρατεύματα. Τα βέτο και ο Τούρκος εκ περιτροπής πρόεδρος δεν ήταν για αυτούς πρόβλημα. Προσπαθούσαν μάλιστα να πείσουν ότι η απαιτούμενη μία θετική ψήφος των Τούρκων σχεδόν παντού δεν είναι βέτο. Όσοι επεσήμαναν τους κινδύνους από τα βέτο και προειδοποιούσαν για την παράλυση του μελλοντικού κράτους και τον έλεγχό του από τη Τουρκία, θεωρούνταν ακραίοι που «δεν ήθελαν λύση».

Τώρα ο Πρόεδρος κατάλαβε ότι κάποια βέτο, τα βέτο πάνω σε όχι μεγάλης σημασίας θέματα (;), τα «μικρά» βέτο, όπως θα τα ονόμαζα, θα δημιουργήσουν προβλήματα στη λειτουργία του κράτους και στην καθημερινή ζωή των πολιτών και γι’ αυτό εισηγείται να φύγουν από την αρμοδιότητα της Κεντρικής Κυβέρνησης και να μεταφερθούν στα συνιστώντα κράτη. Τι θα κάναμε όμως αν ερχόταν λύση με αυτές τις πρόνοιες τότε που μας έλεγαν ότι όλα ήταν έτοιμα και ότι θα αναβάλλαμε ακόμα και τις εκλογές για το δημοψήφισμα; Θα προχωρούσαμε μετά τη λύση σε αναθεώρηση; Κι αν διαπιστωθούν μετά τη λύση τα υπόλοιπα μεγάλα προβλήματα που επισημαίνονται από πολλούς, τι θα γίνει; Θα παρακαλούμε τους Τούρκους να μας δώσουν διαζύγιο;

Θεωρώ θετικό το γεγονός ότι ο Πρόεδρος προβληματίστηκε πάνω σ’ αυτή την πτυχή, έστω και αργά. Όμως ο προβληματισμός του δεν είναι ολοκληρωμένος. Είμαι σίγουρος ότι σε πολλούς πολίτες γεννήθηκαν κι άλλα ερωτήματα. Για παράδειγμα: Πιστεύει κανείς ότι αν αφαιρεθούν τα βέτο σε δευτερεύοντα θέματα, τα «μικρά» βέτο, από τις αρμοδιότητες της Κεντρικής Κυβέρνησης, αλλά παραμείνουν τα «μεγάλα» βέτο, τα βέτο στα σημαντικά θέματα, αυτό το κράτος δεν θα παραλύσει; Θα είναι λειτουργικό και βιώσιμο; Το αντίθετο θα συμβεί. Όσο πιο σημαντικά και μεγάλα είναι τα κεφάλαια στα οποία θα ισχύουν τα τουρκικά βέτο στην Κεντρική Κυβέρνηση τόσο πιο μεγάλη θα είναι η παράλυση και τόσο πιο μεγάλος ο εκβιασμός της Τουρκίας. Όσο πιο μεγάλη θα είναι η παράλυση της Κεντρικής Κυβέρνησης τόσο μεγαλύτερο θα είναι το χάος και η ανασφάλεια των Ελληνοκυπρίων. Αν τα βέτο θα αφορούν, για παράδειγμα, την οικονομία ή την εξωτερική πολιτική ή το φυσικό αέριο ή τις σχέσεις μας με την Ευρώπη κ.ά., θα είναι λιγότερο σημαντικές οι επιπτώσεις τους;

Δεν υπάρχει περίπτωση να συμφωνήσουμε με τη Τουρκία σ’ αυτά, δεδομένου του ελέγχου που ασκεί στην ηγεσία των Τουρκοκυπρίων, εκτός αν κάποιος πιστεύει σοβαρά ότι οι Τουρκοκύπριοι ξαφνικά θα χειραφετηθούν.

Στη συνέντευξή του ο Πρόεδρος αναφέρθηκε στον αγωγό φυσικού αερίου και το βέτο που θα ασκήσουν οι Τούρκοι στην όδευσή του μέσω Ελλάδας και Ιταλίας. Μα ακριβώς αυτή ειδικά είναι μία από τις επισημάνσεις των επικριτών της προωθούμενης λύσης με τα βέτο και τον Τούρκο Πρόεδρο. Ο Πρόεδρος το ανέφερε για να υποστηρίξει τη άποψή του ή για να την καταρρίψει; Πολύ αντιφατική επιχειρηματολογία. Διότι δεν μπορεί να μεταφερθεί στα συνιστώντα κράτη η απόφαση αυτή, δεν μπορούν να αποφασίζουν χωριστά την όδευση του αγωγού (εκτός αν έχουμε δύο καθαρά ανεξάρτητα κράτη με δικό τους αγωγό). Θα μείνει λοιπόν στην Κεντρική Κυβέρνηση και θα γίνεται αυτό που είπε, το οποίο είναι αυτονόητο και δεν έπρεπε ποτέ να γίνει αποδεκτό, δηλαδή ότι οι Τούρκοι θα θέσουν βέτο και θα θέλουν να περάσει ο αγωγός από την Τουρκία. Πιστεύουμε μήπως ότι οι Τούρκοι θα συμφωνήσουν να δώσουν πίσω το βέτο που τους χαρίστηκε στην απίστευτη αλληλουχία «γενναιόδωρων προσφορών» που παρακολουθήσαμε; Αυτή η λύση λοιπόν με τα βέτο (και όχι μόνο) είναι κακή και απ’ ό,τι κατάλαβα, ούτε ο Ν. Αναστασιάδης θα δεχτεί να υπάρχει βέτο τουλάχιστον γα το φυσικό αέριο στο οποίο αναφέρθηκε.

Συνεπώς τίθενται από μόνα τους κάποια ερωτήματα: Ποια είναι στρατηγική μας μετά από αυτή τη διαπίστωση; Τι αναμένουμε από τις συνομιλίες; Δυστυχώς η λύση που συζητιέται πάσχει στη φιλοσοφία της και στα θεμέλιά της και δεν διορθώνεται με φτιασιδώματα. Είναι καλό να το αντιληφθούμε έστω και τώρα. Ο λαός το έχει αντιληφθεί από καιρό, γι’ αυτό και στις δημοσκοπήσεις φλερτάρει με άλλες λύσεις, στις οποίες δεν θα χρειάζεται να συναποφασίζει με την Τουρκία, την οποία ορθώς δεν εμπιστεύεται και η οποία θα είναι ο πραγματικός συνεταίρος μας, ο πραγματικός κάτοχος των βέτο στα πλαίσια της προωθούμενης κάκιστης «λύσης».