“Στην Κύπρο σαν θα πάμε”: Αν η Ιστορία ήταν δίκαιη, ο Ευαγόρας θα ήταν μεταξύ των πρώτων Ελλήνων ηρώ
«Στην Κύπρο σαν θα πάμε, στο ωραίο μας νησί,
σε θέλουμε να φτάσεις Ελλάδα μας κι εσύ …».
Αυτούς τους στίχους έγραφε ο δεκαπεντάχρονος Ευαγόρας Παλληκαρίδης στο καράβι της επιστροφής του στην Μεγαλόνησο μετά την προσκυνηματική εκδρομή του Ελληνικού Γυμνασίου Πάφου όπου φοιτούσε, στα χώματα της Μάνας Ελλάδα. Ήταν η πρώτη και έμελλε να είναι και η μοναδική επίσκεψη του στην κοιτίδα και το λίκνο του παγκόσμιου πολιτισμού.
Ο Ευαγόρας, έγραψε στοίχους ανεπανάληπτους. Αρκετά χρόνια μετά τη μαρτυρική θυσία του ο Ήρωας ποιητής Ευαγόρας Παλληκαρίδης, εξακολουθεί να εμπνέει συγκλονιστικά τους συνθέτες, τραγουδοποιούς μας. Δεκαπέντε ποιήματα του Ήρωα, δεκαπέντε ύμνοι για τον έρωτα και την Ελλάδα, μελοποιημένα από τον εξάδελφο του μουσικοσυνθέτη Σωτήρη Καραγιώργη, που αποδίδουν εξαίσια ο Γιάννης Κότσιρας, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης και ο Δώρος Δημοσθένους, περιλαμβάνονται στο δίσκο υπό το τίτλο «στην άκρη του ουρανού». Κι άλλα πολλά παρόμοια ποιήματα του μελοποιήθηκαν το 1997 από τον αείμνηστο μουσικοσυνθέτη μας Μάριο Τόκα και περιλαμβάνονται στο δίσκο «Ψυχή τε και σώματι».
Ξεχωρίζει το τραγούδι «την Ελλάδα αγαπώ αλλά και σένα», που έγραφε για τις δύο μεγάλες του αγάπες! Την οδηγήτρια Μητέρα Ελλάδα, την μεγάλη πατρίδα των όπου γης Ελλήνων και μια όμορφη μικρούλα που δεν πρόλαβε να της δώσει ούτε ένα ερωτικό φιλί!
Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης ευτύχησε στα λίγα χρόνια της ζωής του να δημιουργήσει έργα ζηλευτά σε όλους τους τομείς. Σε μια εποχή που σύνθημα όλων των νέων της Κύπρου ήταν ΕΝΩΣΗ και μόνο ΕΝΩΣΗ με την πηγή του οικουμενικού και διαχρονικού πολιτισμού, την πανανθρώπινη μεγάλη ιδέα, την Ελλάδα, η οποία, δυστυχώς, εκείνα τα δίσεκτα χρόνια των ενωτικού αγώνα των Κυπρίων, είχε την ατυχία να κυβερνάται από λιλιπούτιους και εξαρτημένους από τους ξένους, πολιτικούς!
Ο Ευαγόρας, ήταν ο μπροστάρης των μαθητικών διαδηλώσεων. Σαν αίλουρος σκαρφάλωνε σε όποιο ιστό ήταν αναρτημένη η μισητή αγγλική σημαία, το σύμβολο της αποικιοκρατίας και την υπέστελλε! Για τη δράση του αυτή επρόκειτο (6 Δεκεμβρίου 1955) να οδηγηθεί στο δικαστήριο. Ο Ευαγόρας όμως ήταν αποφασισμένος να μην προσέλθει στη δίκη: Και πήρε μια ανηφοριά, πήρε τα μονοπάτια, να βρει τα σκαλοπάτια, που παν στην λευτεριά … όπως γράφει ο ίδιος στο τελευταίο αποχαιρετιστήριο γράμμα του προς τους συμμαθητές του. Η ανταρτική δράση του είναι γεμάτη με παράτολμες ενέργειες. Ο ακάματος αγωνιστής θα συλληφθεί κατόπιν προδοσίας, τον Δεκέμβριο του 1956 και θα καταδικαστεί σε θάνατο δια απαγχονισμού. Το παράπτωμα στο οποίο υπέπεσε ο Βαγορής, όπως πολύ εύστοχα γράφει η Λία Χατζηαδάμου Βότση, «ήταν η συνειδητή άρνηση του να αναγνωρίσει τη δεσποτεία των βρετανών στον τόπο του». Την οποία πολέμησε όσο λίγοι με την πέννα, με το όπλο και με το αίμα του!
«Γνωρίζω ότι θα καταδικαστώ σε θάνατο. Θα με κρεμάσετε το ξέρω! Ό,τι έκαμα το έκαμα ως Έλλην Κύπριος όστις ζητά την ελευθερία του! Εύχομαι να είμαι ο τελευταίος που αντικρίζει την αγχόνη». Μη θρηνείς μάνα, πεθαίνω για την Ελλάδα», ήταν τα τελευταία του λόγια! Το τέλος της ανταρτικής δράσης και της απαρχής της εισόδου στην αιωνιότητα για τον Βαγορή, τον γιό της Αφροδίτης και του Μιλτιάδη από την Τσάδα της Πάφου, θα έρθει τα χαράματα της 14ης Μαρτίου 1957, όταν ύστερα από απόφαση της βασίλισσας Ελισάβετ (αυτής που ξέχασε να πεθάνει), οδηγήθηκε στην αγχόνη των αποικιοκρατών τραγουδώντας τον Ύμνο προς την Ελευθερία του Διονυσίου Σολωμού!
«Στην Κύπρο σαν θα πάμε – κυπριακές νότες στο ελληνικό πεντάγραμμο», Αυτές οι τέσσερεις λέξεις από το υπέροχο ποίημα του Ευαγόρα επιλέχθηκαν για να χρωματίσουν μια ξεχωριστή μουσικοχορευτική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε με συνδιοργανωτές διάφορους φορείς της Θεσσαλίας, πρώτα στο Δημοτικό Θέατρο Τύρναβο στις 29 Απριλίου 2017 και λίγες μέρες μετά, στις 09 Μαΐου στην αίθουσα συναυλιών του Δημοτικού Ωδείου Λάρισας. Εκδηλώσεις που σημείωσαν ανεπανάληπτη επιτυχία. Η σκέψη υλοποίησης ανήκει στον Σύλλογο Κυπρίων Νομού Λάρισας. Ψυχή της εκδήλωσης ο Μαέστρος Θέμης Σαμαντζής. Ο γιός του Κωνσταντίνου Σαμαντζή που το μαύρο καλοκαίρι του 1974 υπερασπίστηκε ως μόνιμος υπαξιωματικός πυροτεχνουργός με αυταπάρνηση την Κύπρο από τις ορδές του Αττίλα. Τίποτε στη ζωή δεν είναι τυχαίο τελικά!
Στο μέσο της εκδήλωσης το τραγούδι έσμιξε με τους παροδικούς χορούς της Κύπρου και με διηγήσεις για τον Ευαγόρα και τους πολλούς Έλληνες Κυπρίους δημιουργούς που μπόλιασαν διαχρονικά με τρόπο αξιοζήλευτοι το ελληνικό πεντάγραμμο. Μεταξύ των τραγουδιών τρία σε στοίχους του Ευαγόρα Παλληκαρίδη: «Λευτεριά», «την Ελλάδα αγαπώ» και το «στην Κύπρο σαν θα πάμε», με το οποίο έπεσε η αυλαία αργά την νύχτα μιας εκδήλωσης που έμοιαζε με πραγματική μυσταγωγία. Ο κόσμος όρθιος χειροκροτούσε και δεν έλεγε να εγκαταλείψει την αίθουσα. Ήταν η πιο τρανή απόδειξη της απόλυτης επιτυχίας. Η Κύπρος έγινε γνωστή κατά τον καλύτερο τρόπο σε πολλές εκατοντάδες ανθρώπους μέσα από μια απλή εκδήλωση. Αν νομίζετε ότι οι αδελφοί Ελλαδίτες γνωρίζουν την Ιστορία μας πλανάστε πλάνην οικτράν!
Γι’ αυτόν το λόγο αποκτούν πολύ μεγάλη αξία τα λίγα λόγια που έγραψε ο Χάρης, ο αδελφός του Μαέστρου την επομένη της εκδήλωσης στην προσωπική του σελίδα στην κοινωνική δικτύωση:
«Εκτός από τη σχέση ζωής που έχω με τον αθλητισμό, πάντα είχα μια δεύτερη σχέση ζωής με τον πολιτισμό. Λογικό ακούγεται όταν έχεις ακούσματα και παραστάσεις από μικρός στο σπίτι από γονείς και από ένα μικρό νιάνιαρο που μέσα από το χρόνο μεγάλωσε και έγινε ένας καταξιωμένος στο χώρο του καλλιτέχνης. Ποτέ δεν θα είμαι αντικειμενικός, δεν γίνεται άλλωστε αυτό, αλλά πάντα απολάμβανα τις δημιουργίες του και πάντα χαιρόμουν όταν ζητούσε και τη μικρή συνδρομή μου σε κάποιες από αυτές.
Έτσι και χτες στο Δ.Ω.Λ. ήμουν ένας από αυτούς που απήλαυσαν μια φανταστική εκδήλωση με τραγούδια Κυπρίων συνθετών στο ελληνικό πεντάγραμμο. Οι ερμηνείες των Αχιλλέα, Πάνου και Ελένης έδεσαν αρμονικά με το ορχηστρικό σύνολο της φιλαρμονικής Τυρνάβου και της χορωδίας Πλαταμώνα και έκαναν το κόσμο να χειροκρότει ενώ το χορευτικό τμήμα των Κυπρίων ήρθε να ολοκληρώσει την όμορφη αυτή εκδήλωση. Δεν μπορώ να είμαι αντικειμενικός δεν γίνεται αυτό άλλωστε, αλλά ο άνθρωπος που κίνησε τα νήματα για να γίνει αυτή η ιδέα πραγματικότητα και τον χιλιοευχαριστώ, ο Κύριος! Ντίνος Αυγουστή φρόντισε να καλύψει και το κενό και μια αδικία χρόνων με μια απλή χειρονομία. Με μια απλή κίνηση τίμησε έναν άνθρωπο που στο άνθος της νιότης του βρέθηκε να υπηρετεί στην Μεγαλόνησο και να πολεμά για την Ελευθερία της από τους Τούρκους εισβολείς. Έναν άνθρωπο που έζησε τη φρίκη του πολέμου και ευτυχώς για μας, ήταν από αυτούς που επέστρεψαν ζωντανοί και φρόντισαν να κάνουν οικογένεια και να μεταλαμπαδεύσουν την έννοια και το χρέος της αγάπης προς την Πατρίδα άσχετα αν η Πατρίδα δεν τους τίμησε ποτέ και δεν τους αναγνώρισε σαν Πολεμιστές της Κύπρου.
Έτσι απλά και Περήφανα, ως οικογένεια, τιμήθηκε ο πατέρας μας για την προσφορά του σε ένα πόλεμο που δεν τον ξεκίνησα αυτός, δεν τον ήθελε αυτός, βρέθηκε εκεί και απλά έκανε το καθήκον του ως Στρατιώτης και Αληθινός Πατριώτης στην πρώτη γραμμή για να υπερασπιστεί τα Πάτρια Εδάφη με τους υπόλοιπους Πολεμιστές μας!
Θερμά Συγχαρητήρια σε όλους και πολλά Ευχαριστώ σε όλους σας!
Ένας Περήφανος Γιος και Αδελφός
Υστερόγραφο: Είπα στην αρχή της εκδήλωσης: Αν η ελληνική Ιστορία ήταν δίκαιη με τον Ευαγόρα, θα τον είχε αναδείξει πρώτο μεταξύ των πρώτων Ελλήνων Ηρώων ποιητών της Ρωμιοσύνης! Γιατί ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης είναι ο μοναδικός Έλληνας ποιητής που έγραψε τόσους πολλούς στίχους για την Ελλάδα και άφησε την τελευταία του Ελληνική ανάσα στην αγχόνη των φλεγματικών βρετανών, τραγουδώντας τον ύμνο προς την ελευθερία του Διονυσίου Σολωμού.
Δρ. Αυγουστίνος (Ντίνος) Αυγουστή Επίκουρος καθηγητής στο Τ.Ε.Ι. Λάρισας Από το Μονάγρι Λεμεσού a.avgoustis@hotmail.com Πηγή: “Στην Κύπρο σαν θα πάμε”: Αν η Ιστορία ήταν δίκαιη, ο Ευαγόρας θα ήταν μεταξύ των πρώτων Ελλήνων ηρώων ποιητών http://mignatiou.com/2017/05/stin-kipro-san-tha-pame-an-i-istoria-itan-dikei-o-evagoras-tha-itan-metaxi-ton-proton-ellinon-iroon-piiton/