Το αντίτιμο της επιστροφής στον διάλογο: Γιατί υποχωρούν πάντα Ελλάδα και Κύπρος

Ουδείς αμφισβητεί ότι το Κυπριακό θα πρέπει να αντιμετωπιστεί και στο πλαίσιο των συνομιλιών. Οι συνομιλίες είναι το μόνο ενδεδειγμένο φόρουμ για ειρηνική επίλυση του προβλήματος.

Πρέπει ταυτόχρονα όμως να προβληματίσει το γεγονός ότι, όχι μόνο οι συνομιλίες οδηγούνται από αδιέξοδο σε αδιέξοδο, αλλά κυρίως ότι οι συνομιλίες έχουν παραγάγει μέχρι στιγμής μόνο υποχωρήσεις από πλευράς των Ελληνοκυπρίων, τόσο σε θέματα τακτικής όσο και σε θέματα ουσίας. Καμία ουσιαστική κίνηση δεν έγινε από τουρκικής πλευράς εδώ και σαράντα τρία χρόνια συνομιλιών.

Δεν είναι καθόλου υπερβολή να παρατηρήσει κάποιος ότι πολλές φορές τα διαδικαστικά ζητήματα στο Κυπριακό επιδρούν καταλυτικά στα ζητήματα ουσίας, καθώς επίσης επηρεάζουν τις αντιλήψεις για το τι είναι διατεθειμένη η κάθε πλευρά να δώσει.

Η ιστορία του Κυπριακού είναι πλούσια σε παραδείγματα, αντιληπτά απ’ όλους όσοι έχουν έστω υποτυπώδη γνώση του ζητήματος. Στην παρούσα φάση του Κυπριακού υπάρχει ένα αδιέξοδο το οποίο προκάλεσε σκοπίμως η Άγκυρα.

Εδώ και πολλές εβδομάδες δεν υπάρχουν συνομιλίες. Η τουρκική πλευρά προβάλλει σαφής όρους για την επιστροφή στο τραπέζι, υποδεικνύοντας μάλιστα στον ΔΗΣΥ και το ΑΚΕΛ τι πρέπει να πράξουν. Υπάρχει μια πληροφορία σύμφωνα με την οποία προτάθηκε στον κ. Ακιντζί να επιστρέψει στις συνομιλίες και λίγο μετά να περάσει και από το Κοινοβούλιο η πρόταση για την μεταβίβαση εξουσιών στον Υπουργό Παιδείας. Με τον τρόπο αυτό θα ικανοποιηθεί η απαίτηση/όρος της Άγκυρας για προσαρμογή των Ελληνοκυπρίων στις δικές της νόρμες. Η πρόθεση αυτή, δηλαδή να ψηφιστεί η πρόταση ΔΗΣΥ, αφού θα έχει συμφωνηθεί στο παρασκήνιο ο οδικός χάρτης για επανέναρξη των συνομιλιών, πρέπει να προβληματίσει. Κάποιοι θα κάνουν το θέλημα της Τουρκίας, αλλά δε θέλουν να φανεί ότι αυτό γίνεται για να κατευναστεί ο κ. Ερτογάν, ο οποίο χειρίζεται ως ανδρείκελο τον κ. Ακκιντζί, ο οποίος με τη σειρά κάνει υποδείξεις προς τα κόμματα και το Κοινοβούλιο της Κυπριακής Δημοκρατίας. Πως βοηθά αυτό την ουσία του Κυπριακού; Η μάλλον πόσο την πλήττει;

Την πρόταση για την αλλαγή του τρόπου με τον οποίο θα καθορίζονται οι αναφορές/μνείες στα σχολεία για τις εθνικές (και άλλες) επετείους στηρίζει η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΔΗΣΥ, που την πρότεινε κιόλας. Την ερχόμενη Τετάρτη 22/3 θα γίνει συζήτηση στη σχετική Επιτροπή της Βουλής. Στο ΑΚΕΛ υπάρχουν δύο τάσεις. Η μία τάσσεται υπέρ της πρότασης για ν’ αρθούν οι αιτιάσεις Ακκιντζί και να επαναρχίζουν οι συνομιλίες και η άλλη εναντίον προβάλλοντας το επιχείρημα ότι δεν πρέπει να δοθούν τέτοιες εξουσίες στον Υπουργό Παιδείας. Κάποιοι στο ΑΚΕΛ ανησυχούν ότι με μια τέτοια τροποποίηση θα δημιουργηθεί ασυμμετρία στην άσκηση πολιτικής. Κάθε Υπουργός θα αποφασίζει διαφορετικά.

Πολύ δύσκολα, έως απίθανο να στηριχθεί η πρόταση αυτή από τα υπόλοιπα κόμματα του κέντρου, σίγουρα όχι από το ΕΛΑΜ. Προκαλούνται λοιπόν τρία πολιτικά ζητήματα.

Πρώτο, ο ΔΗΣΥ ήδη πλήρωσε κόστος για τη στάση του, από δύο μάλιστα τάσεις εντός του κόμματος. Από αυτούς που δυσαρεστήθηκαν που τήρησε αποχή αντί να υπερψηφίσει την τροπολογία για επετειακή μνεία στα σχολεία για το ενωτικό δημοψήφισμα του 1950 και από αυτούς που δυσαρεστήθηκαν που δεν απέρριψε την τροπολογία αυτή, την οποία θεωρούν ότι έβλαψε το διάλογο στο Κυπριακό. Θα πρέπει να βουίζει ακόμα το αυτί του κ. Νεοφύτου από τα πολλά τηλέφωνα που πήρε εκείνη την περίοδο.

Δεύτερο, η ταύτιση ΑΚΕΛ-ΔΗΣΥ σε μια προεκλογική περίοδο θα αλείψει βούτυρο στο ψωμί αυτών που μιλούν για ΔΗΣΑΚΕΛ. Παρόλο που φαινομενικά για το ΑΚΕΛ αυτό δεν είναι πρόβλημα (πλην της επιφύλαξης που αναφέρθηκε πιο πάνω), εντούτοις ενδεχομένως θα δώσει μια δυναμική αποσυσπείρωσης εν δυνάμει ψηφοφόρων του Αναστασιάδη προς άλλες κατευθύνσεις εν όψει ενός αμφίρροπου πρώτου γύρου το 2018.

Τρίτο, υπάρχει ένα φιλοσοφικό ζήτημα κατά πόσο η αντιμετώπιση ενός επαναλαμβανόμενου συμπτώματος στο Κυπριακό με τον ίδιο λανθασμένο τρόπο είναι μια σοφή κίνηση. Αυτή τη φορά τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ενώ στο παρελθόν οι Ελληνοκύπριοι έκαναν υποχωρήσεις προκειμένου να αρχίσουν οι συνομιλίες ή να προχωρήσει ο διάλογος για ένα ζήτημα, αυτή τη φορά θα γίνει μία κίνηση –ομολογουμένως για πρώτη φορά στην ιστορία του Κυπριακού— που θα αφορά πολιτειακό ζήτημα της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η κίνηση αυτή θα κλονίσει την εμπιστοσύνη αρκετών Ελληνοκυπρίων, οι οποίοι θα θεωρήσουν ότι η οδός προς τη λύση του Κυπριακού και την εφαρμογή μιας τελικής συμφωνίας αφορά σε μια διαδικασία προσαρμογής των Ελλήνων στις υποδείξεις και τους εκβιασμούς των Τούρκων. Αυτό είναι λάθος.

Στο Κυπριακό η Τουρκία κάνει παιγνίδι, αλλά δυστυχώς αυτό δεν είναι αποδεκτό απ’ όλους. Οι απαντήσεις που πήρε ο κ. Νεοφύτου στο δείπνο με τον κ. Ακκιντζί είναι ότι τα χέρια του τελευταίου είναι δεμένα από την Άγκυρα. Καλές προθέσεις υπάρχουν πολλές, όμως η πολιτική πραγματικότητα είναι σκληρή. Ήδη η ομάδα Αναστασιάδη χτίζει πάνω στο επιχείρημα ότι ο κ. Ακκιντζί εξυπηρετεί σκοπιμότητες του Ερτογάν εν όψει του δημοψηφίσματος.

Πηγή: Το αντίτιμο της επιστροφής στον διάλογο: Γιατί υποχωρούν πάντα Ελλάδα και Κύπρος https://mignatiou.com/2017/04/to-antitimo-tis-epistrofis-ston-dialogo-giati-ipochoroun-panta-ellada-ke-kipros/

Ο Γιώργος Κέντας είναι επίκουρος καθηγητής Διεθνών Σχέσεων στο Τμήμα Ευρωπαϊκών Σπουδών και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Σπούδασε πολιτική επιστήμη στο Πανεπιστήμιο Κύπρου (ΒΑ στην Πολιτική Επιστήμη, 2001), Διεθνείς Σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Kent (MA in International Relations, 2002) και Πολιτική Επιστήμη στο Vrije Universiteit Brussel (Ph.D. in Political Science, 2009).