Θα σκάσει η «φούσκα» του Ερντογάν εντός 2017;

Η τουρκική οικονομία υπήρξε για μια δεκαετία το δυνατό πολιτικό πλεονέκτημα του Ερντογάν. Πριν χρόνια, στα πρώτα του ανοίγματα ο Ερντογάν φρόντισε να επωφεληθούν χαμηλά στρώματα Τούρκων και Κούρδων, στους οποίους στηρίχτηκε για να «περιοριστούν οι στρατηγοί», με προσδοκία να τους παραχωρηθούν δικαιώματα μόλις το επιτρέψει η κατάσταση.

Η συνέχεια είναι γνωστή. Όχι μόνο «περιόρισε τους στρατηγούς», αλλά αφού φυλάκισε, εξαφάνισε, καταδίωξε και στιγμάτισε στρατιωτικούς, δικαστές, δημοσιογράφους, καθηγητές και χιλιάδες αντιφρονούντες, στράφηκε εναντίον των Κούρδων. Οι επεμβάσεις του τουρκικού στρατού και παραστρατιωτικών μονάδων με επιχειρήσεις μαζικών εγκλημάτων στις Ν/Α Κουρδικές Επαρχίες, έγιναν μέρος της τουρκικής πολιτικής. Τελικά, φτάσαμε πριν μερικούς μήνες να φυλακίσει εκλελεγμένους βουλευτές, δημάρχους και τους συμπροέδρους του Κόμματος Δημοκρατίας των Λαών. Χαρακτηριστικά, το αδίσταχτο καθεστώς αρνείται την αναγκαία ιατρική φροντίδα στο χαρισματικό πολιτικό ηγέτη Σελαχετίν Ντεμιρτάς, καθώς αρνείται επίσης σε ευρωβουλευτές να τον επισκεφτούμε στις φυλακές. Το ίδιο καθεστώς δεν κρύβει την χαρά του και «αξιοποιεί» κάθε συμβάν με δεκάδες σκοτωμένους, με τελευταίο την περίπτωση κορυφαίου συμβούλου του Ερντογάν που αμέσως μετά από δεκάδες νεκρούς, ανακοίνωσε ως απάντηση (!) τις συνταγματικές αλλαγές για να καταστεί ο Πρόεδρος Ερντογάν επίσημα νεοσουλτάνος με απόλυτες εξουσίες στο νέο-οθωμανικό καθεστώς.

Στην νέο-οθωμανική Τουρκία, οι οικονομικοί δείκτες προσαρμόζονται στις επιθυμίες του Νεοσουλτάνου. Εντός Δεκεμβρίου 2016, υπήρξε παραποίηση στον πιο σημαντικό οικονομικό δείκτη, πράγμα που έμμεσα αποκαλύπτει την τρομακτικά απότομη αλλαγή στην τουρκική οικονομία. Συγκεκριμένα, πριν ένα χρόνο, οι Τουρκικές αρχές εκτιμούσαν ανάπτυξη της οικονομίας περίπου 4% για το 2016. Από πέρσι, έγιναν τόσα αρνητικά. Τρομοκρατικές επιθέσεις, στρατιωτικές επιχειρήσεις, σημαντική μείωση στον τουρισμό, απόπειρα πραξικοπήματος, απολύσεις δεκάδων χιλιάδων, εμπόλεμη κατάσταση στις Ν/Α κουρδικές επαρχίες, φυγή κεφαλαίων και επενδύσεων, αύξηση επιτοκίων που οι επιχειρήσεις αδυνατούν να αποπληρώνουν, πτώση τουρκικής λίρας και αύξηση του χρέους…

Στα μέσα του 2016, αφού υποτίθεται η οικονομία εκπλήρωσε το 4%, η εκτίμηση έγινε 3% για ολόκληρη την χρονιά. Προφανώς, στο δεύτερο εξάμηνο του 2016 θα συνεχιζόταν η συρρίκνωση σε βαθμό που θα «εξαφάνιζε» την αύξηση του πρώτου εξαμήνου, καταλήγοντας την χρονιά 2016 με μηδενική ανάπτυξη και το πλέον σημαντικό για το 2017 σε πορεία συρρίκνωσης. Ξαφνικά, εντός Δεκεμβρίου 2016, η ανάπτυξη «εκτινάχτηκε» στο 7% (!), με αστερίσκο/υποσημείωση ότι άλλαξε η μεθοδολογία υπολογισμού, χωρίς καμιά αναπροσαρμογή προηγούμενων χρόνων για να υπάρχει σύγκριση και χωρίς εξηγήσεις. Στα νέο-οθωμανικά οικονομικά, ο Νεοσουλτάνος αποφασίζει για τους οικονομικούς δείκτες, όχι η αγορά. Παρεμπιπτόντως, η παραποίηση εμφάνισε 142 δις που όμως δεν χαροποιούν τους συνετούς εντός Τουρκίας οι οποίοι βλέπουν την οικονομία σε πορεία κατευθείαν στα βράχια. Στην οικονομία της αγοράς, οι άνωθεν εντολές για παραποιήσεις αποκαλύπτουν κινήσεις απόγνωσης στα αδιέξοδα, όπως ήταν η πρόταση Ερντογάν στην Ρωσία για αποπληρωμή του ρωσικού φυσικού αερίου με τουρκικά προϊόντα (που απορρίφθηκε). Προφανώς, τα αποθέματα σε ξένο νόμισμα θα συνεχίζουν να εξαντλούνται με την τουρκική λίρα να χάνει έδαφος.

Πέραν από τις κρατικές υπηρεσίες, σώματα ασφαλείας, ΜΜΕ, πανεπιστήμια, σχολεία και άλλα, η εκκαθάριση Ερντογάν περιλαμβάνει πάνω από 500 μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις και νομικούς οίκους, οι διοικήσεις των οποίων αποπέμφθηκαν. Στο εσωτερικό της Τουρκίας, δεν υπάρχει απλά πολιτική αστάθεια, αλλά συνεχόμενη κρίση με προβλήματα που διογκώνονται και ανοιχτά μέτωπα. Στην Συρία, το καθεστώς Ερντογάν επιδιώκει να αποτρέψει εκείνο που ήδη δημιουργήθηκε ντε φάκτο, μια αυτόνομη περιοχή εντός Συρίας κατά μήκος με τα τουρκικά σύνορα, υπό Κουρδική διοίκηση με ευλογίες ΗΠΑ σε ρήξη με Τουρκία. Οι στενές σχέσεις Κούρδων Συρίας και Τουρκίας και το τι θα επακολουθήσει είναι προβλεπτό. Αν τα πιο πάνω λαμβάνονται υπόψην στην Κύπρο, μπορεί καθένας να εκτιμήσει.

Κώστας Μαυρίδης- Ευρωβουλευτής ΔΗΚΟ (S&D) - costas.mavrides@europarl.europa.eu