Τα ματωμένα Χριστούγεννα του 1963

Σαν χθες πριν από 53 χρόνια, η Κύπρος βυθιζόταν στο αίμα. Η Τουρκανταρσία, ή για κάποιους άλλους οι διακοινοτικές ταραχές ξεσπούσαν από ένα ασήμαντο γεγονός. Η ασημαντότητα του γεγονότος αποτελεί και την πιο τρανή απόδειξη ότι οι ταραχές ήταν από καιρό προσχεδιασμένες. Άλλωστε, ο εξοπλισμός των Τουρκοκυπρίων ήταν από πριν γνωστός. Η αντίστροφη μέτρηση για την τουρκική εισβολή στην ουσία ξεκινούσε εκείνη τη νύκτα. Ήταν απλώς θέμα χρόνου, η Τουρκία να ολοκληρώσει τα σχέδιά της για επέμβαση.

Τον Δεκέμβριο του 2010 είχα την τύχη, στο πλαίσιο του ρεπορτάζ με τίτλο «Τα ματωμένα Χριστούγεννα», να πάρω την τελευταία του συνέντευξη του μακαρίτη του Αργύρη Θεοφάνους, του τότε Λοχία στον Ουλαμό Προλήψεως Εγκλημάτων ο οποίο ήταν της ομάδας των αστυνομικών που σταμάτησαν για έλεγχο το τουρκοκυπριακό αυτοκίνητο. Είναι χαρακτηριστικά το πώς περιγράφει την κατάσταση που επικρατούσε γενικότερα εκείνο το διάστημα στην Κύπρο, με τις πληροφορίες για διακίνηση οπλισμού στις τουρκοκυπριακές συνοικίες να είναι ιδιαίτερα έντονες.

«Όταν φτάσαμε από την παλιά Ηλεκτρική προς τον Ολυμπιακό, είδα να καταφθάνουν δύο αυτοκίνητα και το ένα το είχα σημειωμένο στη λίστα ως πολύ ύποπτο για μεταφορά οπλισμού», ανέφερε. Λέω στον οδηγό του αυτοκινήτου μου: «Κλείσε τους τον δρόμο». Ήμουν με πολιτικά ρούχα. Πήγα στον οδηγό του αυτοκινήτου και του έδειξα την αστυνομική μου ταυτότητα και του ζήτησα ταυτότητα και άδεια. Τον είδα να προσπαθεί να ανοίξει την πόρτα του αυτοκινήτου του και νόμισα ότι κατέβαινε για να μου δώσει αυτά που του ζήτησα. Στάθηκε μπροστά μου και μου λέει. «Εγιώ σε ρουμ ζαφτιέ (σε Έλληνα αστυνομικό) δεν διά τίποτε».

Μέσα στο ένα εκ των δύο αυτοκινήτων βρισκόταν και η Τουρκοκύπρια ιερόδουλη, η Τζεμαλίε, η οποία διέλαθε της προσοχής των αστυνομικών και κατάφερε μεταφέρει το γεγονός στην τ/κ συνοικία του Αγίου Λουκά. Σε λίγα λεπτά, 300 άτομα περικύκλωσαν τους αστυνομικούς. Τα επεισόδια ξεκίνησαν σε ελάχιστο. Η Τζεμαλίε πέφτει νεκρή. Μέχρι να ξημερώσει, οι συγκρούσεις γενικεύθηκαν σε ολόκληρη την Κύπρο.

Αυτά εν συντομία, για να μην ξεχνάμε. Η ιστορία δεν είναι απλώς στείρα αποστήθιση γεγονότων του παρελθόντος. Έχει πάντα διδακτικό χαρακτήρα και στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι χαρακτηριστικά επίκαιρη.

Φρίξος Δαλίτης

πηγή: http://www.philenews.com/el-gr/f-dalitis/1850/345522/ta-matomena-christougenna-tou-1963