Τρία άρθρα της ΕΕ «ναρκοθετούν» εγγυήσεις

ΚΑΥΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗΣ ΠΛΕΥΡΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΕ

Νομικά ασαφές εάν μπορούν να ισχύουν ακόμη και τώρα οι Συνθήκες Εγγύησης του ΄60, ενώ η τουρκική πλευρά θέλει να γνωρίζει πού πατά νομικά για αλλαγή των Συνθηκών και για μονομερή επέμβαση, προσδοκώντας σε ουδετερότητα της ΕΕ · Είναι όχι νόμιμες σήμερα οι εγγυήσεις;

· Είναι συμβατή και θα ισχύσει νομικά, εάν γίνει δεκτή η φόρμουλα τουρκικής βάσης;

· Γιατί η Λευκωσία δεν ενεργοποίησε το άρθρο 42 παρ. 7;

· Μπορούν ή όχι οι Τουρκοκύπριοι να καλέσουν μονομερώς την Άγκυρα;

· Τι σημαίνει νέα τουρκική επέμβαση μετά τη λύση;

· Τι επιλογές έχει η Κύπρος στην ΕΕ, εάν δεχθεί προβοκατόρικη τουρκική τρομοκρατική επίθεση; Κτύπησαν την πόρτα της ΕΕ οι Τουρκοκύπριοι, κατόπιν οδηγιών της Τουρκίας, για το θέμα των εγγυήσεων και των μονομερών επεμβατικών δικαιωμάτων, με σκοπό να γνωρίζουν πού μπορούν να σταθούν νομικά επί τη βάσει των δικών τους προτάσεων, ενόψει της τελικής φάση των συνομιλιών. Το θέμα ηγέρθη από τον Τουρκοκύπριο διαπραγματευτή Οζντίλ Ναμί προς την ΕΕ με την υποβολή των εξής ερωτημάτων:

1. Ποιο είναι το καθεστώς των Συνθηκών Εγγυήσεων του ΄60, σε σχέση με τα σχετικά άρθρα των Συνθηκών της ΕΕ.

2. Θα υπάρξει ή όχι νομικό πρόβλημα - και κατά πόσο αντίκειται με τις Συνθήκες της ΕΕ η υπογραφή μιας νέας συνθήκης εγγύησης ή ασφάλειας μεταξύ του πολιτειακού συστήματος που θα προκύψει από τη λύση -δηλαδή μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας- και μιας τρίτης χώρας που δεν είναι κράτος μέλος, δηλαδή της Τουρκίας.

3. Τι ισχύει νομικά και πολιτικά, εάν το δικαίωμα της επέμβασης ζητηθεί, μονομερώς, από τους Τουρκοκυπρίους σε περίπτωση λύσης. Συναφές είναι και το ζήτημα της περίπτωσης κατά την οποία το πρόβλημα της ασφάλειας και των εγγυήσεων θα επιλυθεί στο πλαίσιο μιας Τουρκικής Βάσης, στο μοντέλο των υφιστάμενων Βρετανικών. Ακιντζί και τουρκική επιδίωξη Το ερωτήματα τέθηκαν πριν από το Μον Πελεράν 2, και έγινε μια πρώτη συζήτηση στη Λευκωσία μεταξύ του Οζντίλ Ναμί και τεχνοκρατών της ΕΕ. Πληροφορίες αναφέρουν ότι τη σκυτάλη από τον κ. Ναμί παίρνει ο κατοχικός ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί. Είναι πρόθεση του κατοχικού ηγέτη να εγείρει τα ζητήματα της ασφάλειας όταν θα επισκεφθεί τις επόμενες ώρες τις Βρυξέλλες, όπου θα έχει επαφές με Ευρωπαίους αξιωματούχους.

Ειδικότερα, το θέμα της ασφάλειας αφορά κυρίως στον Πρόεδρο της Επιτροπής Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, του οποίου οι Υπηρεσίες έχουν αναλάβει το τεχνοκρατικό σκέλος και τη συμβατότητα με το κεκτημένο. Εκείνο που αρχικά θα ήθελε η τουρκική πλευρά είναι να μην της κλείσει η ΕΕ την πόρτα στο θέμα των εγγυήσεων και της φόρμουλας παραμονής στρατού από νομικής άποψης. Εγγυήσεις και γαλλικό μοντέλο Διπλωματικές πηγές αναφέρουν ότι οι τεχνοκράτες των Βρυξελλών, εκ πρώτης όψεως, έχουν επισημάνει προς τον κ. Ναμί τα ακόλουθα: Πρώτο, οι Συνθήκες του 1960 ισχύουν στο πλαίσιο της ΕΕ επί τη βάσει του άρθρου 351 παράγραφος 2, που προνοεί ότι, Συνθήκες που έχουν ήδη υπογραφεί πριν από την ένταξη κράτους μέλους στην ΕΕ μπορούν να ισχύουν, εφόσον βεβαίως δεν συγκρούονται με τις αρχές και της αξίες της ΕΕ και με το σύνολο του κοινοτικού κεκτημένου. Επί τούτου, δηλαδή κατά πόσο μπορούν να ισχύουν οι Συνθήκες Εγγύησης του ΄60 και μετά την ένταξη, θεωρείται, όπως τονίστηκε, ζήτημα ασαφές, υπό την έννοια ότι δεν έχει εγερθεί ένα τέτοιο θέμα από το 2004, όταν εντάχθηκε η Κυπριακή Δημοκρατία ως τέτοια, μέχρι σήμερα.

Δεύτερο, είναι άλλο ζήτημα η ισχύς των Συνθηκών που υπεγράφησαν από ένα κράτος πριν από την ένταξή του, όπως είναι η Κυπριακή Δημοκρατία, και άλλο η ενσωμάτωση στην ΕΕ μιας νέας συνθήκης ασφάλειας ή εγγυήσεων. Στη δεύτερη περίπτωση, όπως διευκρινίστηκε προς την τουρκοκυπριακή πλευρά, δεν θα ισχύει το άρθρο 351 παράγραφος 2. Άρα, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα είναι συμβατή μια νέα συνθήκη ασφάλειας και δη με εγγυητικά δικαιώματα, με όσα οι Συνθήκες της ΕΕ και το Κοινοτικό Κεκτημένο καθορίζουν.

Τρίτο, ειδικότερα ως προς το δικαίωμα εξωτερικής επέμβασης ελέχθη προς τον κ. Ναμί ότι: εάν υπάρχει εξωτερική επέμβαση τρίτου κράτους επί του εδάφους κράτους μέλους της ΕΕ μπορεί να ενεργοποιηθεί το άρθρο 42 παρ. 7 της Συνθήκης της Λισαβόνας, όπως συνέβη και στην περίπτωση της Γαλλίας μετά το τρομοκρατικό κτύπημα της 13ης Νοεμβρίου του 2015 στο Παρίσι.

Η απόφαση ελήφθη από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 17 Νοεμβρίου του ίδιου έτους, επί τη βάσει του άρθρου 47 παρ. 2, που προνοεί ότι: «Σε περίπτωση ένοπλης επίθεσης στην επικράτεια ενός κράτους μέλους, τα υπόλοιπα κράτη μέλη οφείλουν συνδρομή και υποστήριξη, κατά το μέτρο των δυνατοτήτων τους, συμφώνως με το άρθρο 51 του Χάρτη των Ην. Εθνών».

Συναφές είναι και το άρθρο 222 της Συνθήκης Λειτουργίας της ΕΕ, που προνοεί ότι: «Η Ένωση και τα κράτη μέλη της οφείλουν να αναλαμβάνουν κοινή δράση μέσα σε πνεύμα αλληλεγγύης, εάν ένα κράτος μέλος είναι θύμα τρομοκρατικής επίθεση ή φυσικής καταστροφής ή (καταστροφής) γενόμενης από άνθρωπο. Η Ένωση οφείλει να επιστρατεύσει όλα τα εργαλεία που διαθέτει, συμπεριλαμβανομένων και των στρατιωτικών πηγών οι οποίες είναι διαθέσιμες από τα κράτη μέλη». Το εν λόγω άρθρο θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς ότι είναι ειδικό προς γενικό σε σχέση με το 42 παρ. 7, αφού επικεντρώνεται στην τρομοκρατία. Η επίκλησή του μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη σε περίπτωση προβοκατόρικων, τρομοκρατικών τουρκικών και άλλων ενεργειών, είτε πριν από είτε μετά τη λύση του Κυπριακού. Η κατοχή και το νομικό πλαίσιο της ΕΕ

Το άρθρο 47 παρ. 2 δεν είναι συμβατό μόνο για το μέλλον, αλλά και για την παρούσα φάση. Διότι η Κυπριακή Δημοκρατία, που τελεί υπό κατοχή, έχει δεχθεί στρατιωτική επίθεση από την Τουρκία. Η οποία επίθεση είναι συνεχής. Και εδώ είναι η αδυναμία της Κυπριακής Πολιτείας, όχι μόνο της υφιστάμενης Κυβέρνησης, αλλά και των προηγουμένων που δεν έθεσαν το Κυπριακό εντός της ΕΕ ως θέμα εισβολής και κατοχής, και ως εκ τούτου δεν ενεργοποίησαν το σχετικό νομικό πλαίσιο της ΕΕ.

Αυτό το νομικό πλαίσιο θα μπορούσε να είχε αποτελέσει, όπως και σήμερα, φόρμουλα εναλλακτικής επιλογής για την άσκηση πιέσεων και κόστους επί της Τουρκίας, στη βάση συμμαχιών εντός της ΕΕ και στρατηγικής, που θα στηριζόταν στις εξής θέσεις:

1. Διατήρηση και συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας στο πλαίσιο της λύσης, που σημαίνει την ενεργοποίηση της αντιδήλωσης της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005, που προνοεί ότι η ΕΕ αναγνωρίζει ως μόνο κράτος στο νησί την Κυπριακή Δημοκρατία, της οποίας η αναγνώριση από την Άγκυρα είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ενταξιακή της πορεία. Με τον τρόπο αυτό θα μπορούσε να επιλυθεί και το ζήτημα της συνέχειας της Κυπριακής Δημοκρατίας.

2. Εφόσον η Τουρκία συνέχιζε την κατοχή -όπως συμβαίνει- η Κυπριακή Δημοκρατία θα μπορούσε να ζητήσει (μπορεί ακόμη και τώρα) την ενεργοποίηση του άρθρου 47 παρ. 2, στο πλαίσιο της αρχής της αλληλεγγύης, υπό την προϋπόθεση ότι το θέμα θα ετίθετο ή θα τεθεί ως εισβολής και κατοχής και ουχί ως δικοινοτικό. Συναφώς, υπάρχει το προηγούμενο των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας, λόγω κατοχής της Κριμαίας και του ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, που καλεί στην ουσία την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μελετήσει το θέμα και να εισηγηθεί προς το Συμβούλιο το πάγωμα των τουρκικών ενταξιακών διαδικασιών, ένεκα της έλλειψης σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην ίδια την Τουρκία.

Στο κατηγορητήριο θα μπορούσε να προστεθεί και ότι: Η Άγκυρα κατακρατεί με τον στρατό της παράνομα εδάφη κράτους μέλους και βρίσκεται σε συνεχή επίθεση, αφού ο στόλος της και το «Μπαρμπαρός» παραβιάζουν την Κυπριακή ΑΟΖ, γεγονός το οποίο καταδικάστηκε και από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και από το ίδιο το Συμβούλιο. Το οποίο, μάλιστα, ένεκα της άρνησης της Τουρκίας να εφαρμόσει το Πρόσθετο Πρωτόκολλο, αποφάσισε από το 2006, κατόπιν εισήγησης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το πάγωμα 6 σχετικών με το εν λόγω ζήτημα ενταξιακών κεφαλαίων. Μονομερές δικαίωμα και μορφή λύσης

Σχετικά, πάντως, με το θέμα της εξωτερικής μονομερούς επέμβασης, η τουρκοκυπριακή πλευρά ρώτησε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τι θα συμβεί, εάν η επέμβαση της Τουρκίας ζητηθεί από του ίδιους τους Τουρκοκυπρίους. Το ερώτημα αυτό έχει δυο σκέλη. Το ένα αφορά, κατά πόσο θα είναι αποφασισμένο και κατοχυρωμένο το χωριστό δικαίωμα επέμβασης και το άλλο κατά πόσο, χωρίς να υπάρχει εκ των προτέρων συμφωνία, οι Τουρκοκύπριοι θα ζητήσουν μονομερώς την επέμβαση της Τουρκίας.

Το ζήτημα, όπως ελέχθη, είναι συνδεδεμένο με τις απαντήσεις στα τρία αρχικά ερωτήματα και έχει ταυτοχρόνως πολιτική διάσταση. Κατά πόσο, δηλαδή, θα υπάρχει πρόθεση από τους εταίρους στην ΕΕ να ενεργοποιήσουν το άρθρο 42 παρ. 7, που σημαίνει ακόμη και στρατιωτική αντιπαράθεση με την Τουρκία ή λήψη άλλων μέτρων τιμωρητικού χαρακτήρα.

Ταυτοχρόνως, θα πρέπει να εξεταστούν οι συνθήκες κάτω από τις οποίες προέκυψε κρίση και οι οποίες συνθήκες ανάγκασαν τους Τουρκοκυπρίους να καλέσουν την Άγκυρα να επέμβει, αλλά και κάτι άλλο: Ποια θα είναι, σε περίπτωση κρίσης, η πολιτειακή κατάσταση στην Κύπρο, η οποία θα λειτουργεί στο πλαίσιο μιας διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας; Το ερώτημα που εγείρεται και απασχολεί τεχνοκράτες στις Βρυξέλλες είναι τος εξής: «Εάν υπάρχει κρίση, ποια Αρχή και ποιος θα την εκπροσωπεί, για να ζητήσει την ενεργοποίηση του άρθρου 42 παρ. 7»; Δεσμεύσεις στην πενταμερή και τουρκική βάση Διπλωματικές πηγές τόνιζαν ότι η Άγκυρα επιδιώκει σε μια διεθνή διάσκεψη να δεσμεύσει όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, για το νομικό καθεστώς που θα ισχύσει στο θέμα της ασφάλειας και μιας φόρμουλας εγγυήσεων και παραμονής στρατευμάτων, κατά τρόπον ώστε να μην μπορεί να αντιδράσει η ΕΕ. Εξού και το γεγονός ότι θέλει να διευκρινιστεί και από την ίδια τι νομικώς θα ισχύει στα διάφορα σενάρια, που αφορούν στο μονομερές επεμβατικό δικαίωμα και στην παραμονή στρατευμάτων. Καθόλου, δε, τυχαία δεν είναι η φόρμουλα για τη δημιουργία τουρκικής βάσης στο μοντέλο των υφιστάμενων βρετανικών.

Η Άγκυρα ισχυρίστηκε, μάλιστα, προς τους Αμερικανούς ότι πρόκειται για πρόταση που επιλύει πολλά προβλήματα της ασφάλειας, καθώς και ότι δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να απορριφθεί από το Λονδίνο, γεγονός που φέρνει σε δύσκολη θέση την Αθήνα και την ελληνοκυπριακή πλευρά.

Όπως τονίζεται από τεχνοκράτες στις Βρυξέλλες:

«Σε περίπτωση που αποφασιστεί η εγκαθίδρυση τουρκικής βάσης με κυριαρχικά δικαιώματα, όπως εκείνα της Βρετανίας, θα πρέπει να γίνει η εκχώρηση των κυριαρχικών δικαιωμάτων από την Κυπριακή Δημοκρατία στο πλαίσιο διεθνούς συνθήκης». Και σε αυτά προστίθενται τα ακόλουθα: «Δεν θα ισχύει το άρθρο 357 παρ. 2 εφόσον η συμφωνία για την τουρκική βάση δεν ήταν τμήμα των Συνθηκών που συνόδευαν το καθεστώς του ΄60, με το οποίο εντάχθηκε η Κύπρος στην ΕΕ επί τη βάσει του Πρωτοκόλλου 10.

»Η ενσωμάτωση μιας νέας συνθήκης για τουρκική βάση στην κοινοτική έννομη τάξη θα πρέπει να γίνει με νέο πρόσθετο πρωτόκολλο, συμπληρωματικό του πρωτοκόλλου 10 και με την προϋπόθεση ότι αυτή η νέα συνθήκη για την τουρκική βάση δεν αντίκεται στις Συνθήκες της ΕΕ. Σε κάθε περίπτωση ένα πρόσθετο πρωτόκολλο δεν θα χαρακτηρίζει την έκταση μιας τουρκικής βάσης στην Κύπρο ως έδαφος της ΕΕ. Στο έδαφος αυτής της βάσης - επισημαίνεται - δεν θα εφαρμόζεται το κεκτημένο, εφόσον αυτή θα ανήκει στην Τουρκία η οποία είναι τρίτο κράτος. Άλλωστε -κατέληγαν- και στην περίπτωση των βρετανικών βάσεων, το έδαφός τους είναι εκτός της ΕΕ».

πηγή: http://www.sigmalive.com/simerini/politics/385132/tria-arthra-tis-ee-narkothetoun-eggyiseis-kai-monomeri-epemv#sthash.2zRZH3E7.dpuf